Saman nezlesi diye adlandırılan alerjik rinit (nezle) hastalığındaalerji yapan bitkiler sanıldığı gibi parlak, renkli çiçekler değil, yeşilyapraklı gösterişsiz bitkiler olmaktadır. Ağaçlar, çayır çimeni ve yabani otlar bu anlamda en çok alerji yaptığı bilinen bitkilerdir. Polen alerjisi alerjiknezleye yol açtığı gibi aynı şekilde solunum sisteminin bir devamı olan akciğerleride etkileyerek alerjik bronşit / astıma yol açmaktadır. Bu maddelere birşekilde alerji geliştirmiş bir çocuk ya da erişkin Mart ortasından Haziransonuna kadar devam edebilen bir süreçte polenlere maruz kaldığında hastalıkalevlenmesi yaşayabilir ;ki yeşillik ve ormanlık alanlar bu maruziyetin enfazla olacağı yerlerdir.
En fazla ergenlik çağında ortaya çıkan polen alerjileri genellikle maruziyetten sonraki en geç 1 saatte ortaya çıkan hapşırık, burunkaşıntısı, burun tıkanıklığı, burun ve göz akıntısı gibi alerjik nezleyakınmaları veya öksürük, nefes adarlığı, hırıltılı solunum ile seyreder. Bu gibi yakınmalar hastaların bu alanlardan uzak durması için bir işaretolmalıdır. Eğer tanılandırılmamış bir yakınma söz konusu ise bu hastaların enyakın zamanda alerjinin neye karşı olduğu konusunda alerji testine tabiitutulmaları gerekmektedir.
Polen alerjisi olmasa da her hangi bir şeye alerjisi olan;astım ve alerjik nezle tedavisi alan bir hasta ilaçla kontrol altında olsa bilepiknik alanlarındaki mangal dumanı bu hastalarda yakınmalara nedenolabilmektedir.
Özellikle alerjiye bağlı hassas hava yolu gelişmiş bir çocuktamangal dumanı veya açık havada olmanın verdiği rahatlıkla içilen bir sigaranındumanı beklenmedik bir astım atağı ile sonuçlanabilmektedir. Bu nedenle duman maruziyetinden uzak durulması gerekmektedir.
Piknik yerlerinin genellikle yeşillik ancak aynı zamandagölgelik olan ağaçlık alanlarda kümelendiği düşünüldüğünde bu alanlarınbarındırdığı ve çok fazla bilinmeyen bir diğer tehlike karşımıza çıkmaktadır. Bu da küf alerjisidir. Küf sadece ev içlerinde bulunan bir alerjik maddedeğildir. Özellikle gölge olan, fazla güneş almayan, çürümüş yaprakların bololduğu alanlarda “Alternaria” alerjisi başta olmak üzere bir çok küf alerjisihastalarda alevlenmeye neden olabilmektedir. Piknik alanı seçilirken bu yöndeuygun tercih yapılması önemlidir.
Son olarak piknik yapmanın klasik ritüeli haline gelenmangalda pişirilecek etlerin astım hastalarına uygun hazırlanmasıgerekmektedir. Astımlı hastalarda yüzde 80 var olduğu bilinen reflüyütetikleyecek gıdalardan uzak durulması gerekmektedir. Yağlı, acılı ve baharatlıgıdaların reflüyü artırdığı bilinmektedir. Reflü artınca yemek borusundanyukarı kaçarak solunum sistemine kaçan asitli mide içeriği astım ve sinüzitalevlenmesi yapabilmektedir. Özellikle sucuk vb. baharatlı gıdalar, aşırısoğanlı,baharatlı veya yağlı köfteler ,etler veya yağda kızartılmış börek vb gıdalar, beraberinde bol kafein içererekreflüyü artıran kolalı gıdalarla birlikte tüketildiklerinde astım hastalarıiçin piknik keyfini tam bir eziyete dönüştürebilmektedir. Özellikle haftasonları yapılan bu aktivitelerden sonra bir çok çocukta reflü alevlenmesi vebunun getirdiği alerjik bronşit/ astım alevlenmesi hafta sonunun acillerde bitmesiile sonuçlanabilmektedir.
Alerji Hastaları İçin Piknik Önerileri:
- Mangal ve sigara dumanından uzak bir alan seçilmesi
- Küf maruziyetinin önlenmesi için piknik alanınınaşırı gölgelik ve çürümüş yaprakların bulunmadığı bir alan seçilmesi
- Tüketilecek gıdaların aşırı yağlı, baharatlı veacı olmamasına özen gösterilmesi
- Çocukların yedikten hemen sonra aşırıaktiviteden uzak tutulması
- Yeşillik alanlara gitmeden önce koruyucuilaçların kullanılması
Prof. Dr. Yonca TABAK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Çocuk İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Uzmanı
