Çocuklarda burun tıkanıklığını hafife almayın!
Solunum yolu zaman zaman kendi üzerine kapanarak nefes almayı durdurur. Buna uyku apnesi denir. Uykusunda huzursuz, horlayan, iç çeken çocuğun zaman zaman nefes almaya ara verdiği fark edilir. Yirmi saniyeden başlayıp 40-60 saniyeye uzayabilen bu nefes almama süreçlerinin ardından vücut oksijensiz kalır. Beyin hafifçe uyanıklık haline geçerek vücuda nefes alması için alarm verir ve çocuk derin bir nefes alır. Bu süreçler gece boyunca yüzlerce kez tekrarlanır.
Burun Tıkanıklığının Etkileri
Çocuğun uyku kalitesi bozulur. Sabahları baş ağrısı ile uyanır. Gün içinde derslerine konsantre olamaz, ders başarısı düşer. Etrafına karşı davranış bozuklukları sergiler. Bu durum birçok kez hiperaktivite, dikkat eksikliği bozukluğu tanısıyla tedavi edilir. Anne babalar çocuklarının gece aşırı terlediğinden şikayet eder. Terleme vücudun oksijensiz kalma dönemlerinden kaynaklanır. Yutma sorunları yaşayabilen çocukta iştahsızlık baş gösterir. Uyku apnesi, çocuklarda gece idrarını artırır ve çocuk gece altını ıslatmaya başlar. Daha önce idrarını tutabilen çocuk gece altını ıslatmaya başlayınca; davranış bozuklukları da göz önüne alınıp psikolojik açıdan takibe alınır. Ancak aslında ana sorun burun tıkanıklığıdır.
Çocuklarda burun tıkanıklığının en önde gelen nedeni alerjik nezledir. Alerjik nezle ve tekrarlayan enfeksiyonlar çoğu kez geniz eti ve bademcik büyümesi ile sonuçlanır.
Burun Tıkanıklığı Tedavisi
Burun tıkanıklığı ve uyku apnesi olan çocuklarda geniz eti ve bademcikler operasyonla alındığında apne %80-90 düzelir. Ancak alerji tedavisi yapılmadan bademcik ve geniz eti alınan her 4 çocuktan birinde (% 25) geniz etinin tekrar büyümesi ve şikayetlerin tekrar başlaması söz konusudur. Bu çocuklar tekrar ameliyat olmak zorunda kalırlar.
Horlayan ve sık hastalanan çocukta geniz eti ve bademcikler alınmadan önce mutlaka altta alerji araştırılmalıdır. Alerjinin tedavisi ile ameliyata gerek kalmadan geniz eti ve bademciklerin küçülmesi ve burun tıkanıklığının geçmesi mümkündür. Alerji tedavisi ile geçmeyen horlama ve uyku apnesinde geniz eti ve bademcik ameliyatı düşünülmelidir.
Tedavisi ile burnu açılan çocuğun uyku kalitesi düzelecektir. Uyku kalitesi düzelen çocuğun okul başarısı yükselecek, gece uykuda büyüme hormonu salgısı artacağından büyümesi hızlanacak, iştahı artacaktır. Burun tıkanıklığına sonucu orta kulak enfeksiyonu, sinüzit ve en önemlisi astım gelişimi önlenecektir.
Çocuk Sağlığı Hastalıkları ve Çocuk Alerjisi Uzmanı
Prof. Dr. Yonca Tabak
