Solunum yolu enfeksiyonlarının çok sık görüldüğü bu kış günlerinde aileler çocuklardaki soğuk algınlığı ile bademcik iltihabını sıklıkla birbirine karıştırmaktadır. Halk arasında beta mikrobu olarak bilinen “A grubu beta-hemolitik streptokok”larla olan bademcik iltihabı kalp romatizması ve nefrit gibi riskler yarattığından doktor kontrolünde antibiyotikle tedavi edilmesi gereken bir durumdur . Aileler tarafından bu durumla sıklıkla karıştırılan soğuk algınlığında ise gereksiz yere endişe edilip antibiyotiğe başvurulmaktadır.
100’den fazla farklı virüsün neden olabildiği soğuk algınlığı ise yavaş seyirli olup, boğazda yanmaı, hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hafif öksürük tablosu yaratır. Basit soğuk algınlığında yüksek ateş görülmez. Ateş görülse bile sıklıkla 2 gün içinde düşer. Çocuğun genel durumu iyidir.Bademcik iltihabında ise titremeyle yükselen ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı , halsizlik ön plandadır. Çocuğun genel durumu bozuktur. Boğaz ağrısı ve yutma güçlüğü ön plandadır. Burun akıntısı, burun tıkanıklığı gibi şikayetler olmaz.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı? Ne Zaman Antibiyotik Kullanılmalı ?
Burun akıntısı, burun tıkanıklığı belirtileri olmaksızın yüksek ateş, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü geliştiğinde bademcik iltihabı şüphesiyle aileler hemen doktora başvurmalıdır. Boğaz kültürü ile etken tespit edilmeye çalışılırken bir yandan da doktor önerisiyle antibiyotik tedavisine başlanmalıdır. Antibiyotikler erken kesilmemeli, en az 7- 10 gün kullanılmalıdır.
Basit nezle /Soğuk algınlığı ise virüslerin neden olduğu bir hastalık olduğundan özgün bir tedavisi yoktur. Virüslerle olan enfeksiyonlarda antibiyotikler etkisizdir. Gereksiz yere, uygun olmayan doz ve sürede antibiyotik kullanımı ileride antibiyotiklerden yanıt alınmasını zorlaştırır. Soğuk algınlığının kısa sürede sorunsuz atlatılması için burunun açık tutulması gerekir. Tuzlu ve karbonatlı suyla burun yıkama işlemi bu açıdan yararlı olacaktır.
Nezle / soğuk algınlığı olduğu düşünülen olgularda ateş 3 gün içinde düşmemişse veya birkaç gün düşüp sonra tekrar yükselmişse ikincil bakteri enfeksiyonu gelişmiş olabileceği için bir an evvel doktora başvurulmalıdır. Ateş odağı saptandıktan sonra muayene eden hekimce düzenlenen antibiyotik tedavisi alınabilir.
Ateşsiz basit soğuk algınlığı tablosunda burun belirtileri genellikle 10-15 gün içinde azalarak geçer. Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, geniz akıntısı ve sabahları artan balgamlı öksürük 10 gün içinde geçmezse, nezle sinüzite dönmüş olabileceğinden doktora başvurulması gerekir. Sinüzit varlığında doktor önerisiyle antibiyotik kullanılabilir.
Alerjik astımı olan çocuklarda nezle, soğuk algınlığı normalden daha fazla görülür. Burun tıkanıklığının sürekli sorun olduğu alerjik astımlı çocuklarda soğuk algınlığı sonrası sinüzit veya orta kulak enfeksiyonuna daha sık rastlanır. Tedavi edilmemiş sinüzit çocuk astımındaalevlenmeye neden olmaktadır. Bu tip bir komplikasyon olmadıkça basit soğuk algınlığı korkulacak bir tablo değildir .
Prof. Dr. Yonca TABAK
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Çocuk İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Uzmanı
